Merhaba,
Bazı büyük oyuncuların temmuz ortasından itibaren bankacılık hisselerinde bitirdikleri yüksek hacimli kaldıraçlı işlemler ondan sonra yaşanmış olan sert düşüş ve sistemi tehdit eden sorunda çözüme yaklaşıldı. Aracı kurumlar vadeli pozisyonlarını spot piyasada üstlenecek ve bu hisseleri satamayacak.
Borsada bazı kurumların bankacılık hisselerinde vadeli işlemlerde yüksek kaldıraçlı pozisyonlarının etkisiyle yükselen ve hisselerde süregelen keskin düşüşle Borsa İstanbul’u sarsan hareketlere çözüm arayışının sonuna gelindi. Geçen haftadan bu yana regülatörler, iktisat yönetimi, aracı kurumlar ve birliklerin yapmış olduğu toplantıların arkasından aracı kurumların vadeli işlemler opsiyon borsasındaki kontratlarının hususi bir operasyonla spot piyasaya geçirilmesi sonucu çıktı. Böylece sıkıntıda olan aracı kurumların ve belli hisselerin çözülmesi beklenirken aracı kurumlar spota çevirdikleri hisseleri ise ellerinden çıkaramayacak.
Borsa İstanbul, bankacılık hisselerinde bazı aracı kurum ve yatırımcıların almış olduğu kaldıraçlı pozisyonlarla temmuz ortasından itibaren yüzde 150’yi aşan prim yapmış ancak hisselerdeki sert düşüşün etkisiyle gelen teminat tamamlama çağrıları borsayı da hisseleri de büyük çöküşe sürüklemişti. 12 Eylül’den itibaren hızla artan güvence tamamlama çağrıları günlük 1.8 milyar liraya kadar yükselmiş özellikle önceki hafta üç günlük güvence tamamlama çağrısı 5 milyar liraya yaklaşmıştı. Ardından Takasbank güvence oranlarında bir düzenlemeye gitti ve daha sonra geçen haftadan itibaren güvence tamamlama çağrılarında azalma gözlendi. Bu hafta ise 363.5 milyon liraya kadar geriledi.
Borsa İstanbul’da VİOP’ta yapılan işlemlerde özellikle Halkbank, Vakıfbank, İş GYO, Şekerbank ve TSKB hisselerinde alınan pozisyonlar dikkat çekerken geçen haftanın başından itibaren Sermaye Piyasası Kurulu başta olmak üzere iktisat yönetimi ve regülatörler soruna çözüm arayışına girmişti. Hafta içi amme kaynaklı büyük bir alıcının ve Halkbank’ın geri alım programı çerçevesinde yaptığı alımlarla iki amme bankası hissesinde tabandan dönüş başlamışsa da öteki üç hissede her gün taban taban hareketi devam etmişti. Konuya yakın kaynaklardan elde edilmiş bilgiye bakılırsa geçen hafta içi regülatörler ve iktisat yönetimi birtakım büyük aracı kurumları arayarak ‘borsaya yardımcı olmalarını’ isterken hafta sonu ise yoğun toplantılarla geçirildi.
Hafta boyu toplantılar düzenlendi
İlk meydana getirilen toplantılarda aracı kurumlar nakdi uzlaşma önerisinde bulunurken piyasada nakdi uzlaşmanın öne çekilmesi durumunda arbitraj fonların ve hazinesinde hisse opsiyonu fiyatlayanların büyük zararla yüz yüze kalacağına işaret edilmişti. Nakdi uzlaşma önerisi arka planda kalırken son yapılan toplantılarda VİOP’ta vadeli muamele kontratlarından hususi operasyonla spota geçirilmesi öne çıktı. Konuya yakın kaynaklardan elde edilmiş bilgiye nazaran vadeli kontratlar vade sonu öncesinde spota geçirilecek ve aracı kurumlar bu pozisyonları taşımak niteliğinde duracak. Yoğun pazarlıklar hemen sonra vadeli işlemlerden aracı kurumların kurtarılması sağlanırken spot piyasada yükü taşımaları şartı yine sıkıntılı olarak değerlendiriliyor. Ancak kaynakların verdiği bilgiye gore sistemin sağlıklı işleyişini sürdürebilmesi için bu pozisyonların temizlenmesi koşul.
Spota çevirirken kaynak nereden sağlandı?
Konuya yakın kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran bu operasyon kurumları kurtarmak için yapılıyor. Kaynaklar yükseliş trendi döneminde muamele yapan spekülatörlerin büyük ihtimalle battığını ve onların piyasadan silindiğini dile getirdi. Kaynakların verdiği bilgiye gore kurumların spottaki yükü ne kadar taşıyacakları da belli değil. Vadeli pozisyonlar spota geçirmek için gereken parayı da aracı kurumların nereden bulduğunun önemli olduğuna dikkat çeken kaynaklar kredi kullanımı mı yapılmış oldu yoksa öteki şirketlerden mi para aktarıldığının belli olmadığını söyledi. Kaynaklar, krediyle bu pozisyonların spotta taşınması niteliğinde bir noktada aracı kurumların bunu satışa çevirme ihtimali bulunduğunu kaydederek bu durumun da piyasa için Demokles’in kılıcı benzer biçimde duracağını ve piyasa açısından yeniden risk taşıdığını altını çizdi. Öte yandan aracı kurumların Takasbank nezdindeki güvence fonunun da devreye girmesi konuşuluyor. Spot piyasaya geçse bile 4 aracı kurumun kurtarılması için halen daha kaynağa ihtiyacı bulunduğunu anlatım eden mevzuya yakın kaynaklar VİOP’ta işlemlerin daha görünür olması ve taşınan yükün aracı kurumların bilgisinde olması için de değişim gerektiğini altını çizdi. Regülatör ise önceliği sorunun çözümüne verirken peşinden yeni düzenlemelerin getirileceği de kaynakların verdiği bilgiler arasında bulunuyor.
Dünya
Yorumlarınızı esirgemeyin lütfen 🙂