Merhaba,
Seçimlere bir yıldan az kala, anketlerin bulguları ile muhalefete yakın, ya da açıkça Erdoğan-AKP karşıtı olarak kendini lanse eden düşünce insanları arasındaki ayrım da açılıyor. Anket averajları oldukça aleni biçimde Altılı Masa’nın AKP-MHP ittifakına büyük üstünlük sağladığını gösteriyor. HDP’nin TBMM’ne girmesine kesin gözüyle bakılıyor. Dolayısıyla averajda (Tablo aşağıda) karşıcılık AKP-MHP’ye %62-38 şeklinde bir üstünlük sağlıyor.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri konusunda ise anket ortalaması hesaplamak zor, muayyen bir vakit diliminde gösterilen bütün anketleri bir arada sunarak genel manzarayı anlatan bir basın kaynağı da bulamadım. Durum böyle olunca, muhalefete oy vermeye eğilimli yurttaş tek bir kaynaktan bilgi alıyor. Bu da cumhurbaşkanlığı tarzı hususunda düşünce yürüten politika yazarları. Prensip olarak hiç bir düşünürle polemiğe girmediğim için isim vermeyeceğim, ancak bu düşünürlerin savunduğu iki noktaya oldukca şiddetli itirazlarımı kayda geçireceğim.
Bu noktalar şöyle:
- Erdoğan seçim kazanma kurdu, bir yolunu bulur kazanır.
- Sakın ha Kılıçdaroğlu ortak aday olmasın, Erdoğan onu siler geçer.
Aşağıda, son bir ay içinde basına düşen tüm cumhurbaşkanlığı anketlerini tarih sırasına bakmaksızın özetledim. Böylece bu iki iddianın gerçekliğini ölçebiliriz.
Metropoll anketine bakılırsa Erdoğan hiç bir muhtemel muhalif aday karşısında ikinci turu kazanamıyor: Erdoğan ve Mansur Yavaş yarışırsa Erdoğan yüzde 37.7, Yavaş yüzde 53.9 alıyor. Bu da 16 puanlık ayrım demek. Bu yarışta kararsızlar, protestocular ve “Cevabım yok” diyenlerin payı yüzde 8.4’e iniyor.
Erdoğan ve İmamoğlu yarışırsa Erdoğan yüzde 42.3, İmamoğlu yüzde 48.6 alıyor. Bu sefer kararsızların ve diğerlerinin toplamı yüzde 9.1 oluyor.
Erdoğan ve Akşener yarışırsa Erdoğan yüzde 42.3, Akşener yüzde 46.4 alıyor. Kararsızların ve diğerlerinin toplamı ise yüzde 11.3’e çıkıyor.
En düşük ayrım Erdoğan-Kılıçdaroğlu yarışında ortaya çıkıyor. Erdoğan yüzde 42.7, Kılıçdaroğlu ise yüzde 45.4 alıyor. Kararsızların ve diğerlerinin toplamı en yüksek seviyesini görerek yüzde 11.9’a ulaşıyor.
Aksoy Araştırma: Cumhurbaşkanlığı seçiminde olası bütün adayların Erdoğan’ın önünde olduğunu söyleyen Aksoy, “Kemal Kılıçdaroğlu, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş uzun süreden beri Erdoğan’ın karşısına çıkacak muhtemel adaylar olarak belirtiliyor ve üçü de aday olarak seçime girmiş olduğu bütün senaryolarda Erdoğan’ın önünde yer alıyor.
Gezici Araştırma Merkezi, Y ve Z kuşağına cumhurbaşkanlığı seçimini sordu: Ankette, “Cumhurbaşkanlığı tarzı yarın olsa kime oy verirsiniz” diye soruldu. Sonuçlara gore “CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu” diyenlerin payı yüzde 53.2, “Recep Tayyip Erdoğan” diyenlerin payı ise yüzde 46.8 oldu.
BUPAR Araştırma Şirketi başkanı Erdal Akaltun: HDP’nin birinci parti olduğu illerde anket yaptıklarını belirten Akaltun, yurttaşlara Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ikinci tura CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan kalırsa, kime oy vereceklerini sorduklarını söyledi. Bu durumda yurttaşların yüzde 70’i Kılıçdaroğlu’na oy verebileceğini söylüyor.
Artıbir araştırmanın son seçim anketi belli oldu: Ankete katılanlara, ‘Bu pazar seçim olsa aşağıdaki adaylardan hangisine oy verirsiniz?’ sorusu yönetilirken, ‘Recep Tayyip Erdoğan’ diyenlerin payı yüzde 38,4 olarak gerçekleşti. ‘Kemal Kılıçdaroğlu’ diyenlerin oranı ise, yüzde 47,6 oldu. Böylece aradaki fark 9,2 puan olarak gerçekleşti.
Areda Survey’in 2023 seçimi için yapmış olduğu son anket çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Türkiye genelinde 3 bin 872 şahıs ile yapılan anket çalışmasına bakılırsa, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 2. Tura kalması halinde tüm adaylara karşı aleni ara önde.
Yöneylem Sosyal Araştırmalar Merkezi, “Türkiye Gençlik Araştırması” adlı çalışmasının neticelerini kamuoyuyla paylaştı. “Aday olması niteliğinde Recep Tayyip Erdoğan’a oy verir misiniz?” sorusuna yeni seçmen yüzde 57,5 oranında “asla oy vermem” yanıtını verdi. Oy vereceğini söyleyenlerin payı ise yüzde 19,3’te kaldı.
Yöneylem anketi—bütün seçmenler içinde: Ankete katılan seçmen cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhalefetin adayına yüzde 54,2 oy verirken Erdoğan yüzde 30,9 oy alıyor. Erdoğan yine aday olsa sorusunaysa yüzde 58 “Asla oy vermem derken”, yüzde 28,3 cumhurbaşkanını destekliyor.
Değerlendirmeye almadığım anket türünden de bir örnek vereyim.
“ASAL Araştırma, Temmuz ayı siyasal gündem araştırmasının neticelerini deklare etti. 26 ilde 3-8 Temmuz tarihleri arasında meydana getirilen çalışmada ” Bu pazar cumhurbaşkanlığı tarzı olsa kime oy verirsiniz? ” sorusu soruldu….“
Cevap şıkları Erdoğan ve muhalefetten aday olacak bütün isimleri kapsıyor. Bunlar arasında en yüksek oyu %35’le Erdoğan alıyor. Ancak, bu tür bir sıralamaya bakarak cumhurbaşkanlığı seçiminin kararı kestirilemez, bundan dolayı havuz basını inanmasa da, Altılı Masa tek aday çıkartacak. Optimar da tüm muhtemel isimleri güzellik yarışına sokma yanlışı yapıyor. İlginçtir, ASAL ve Optimar anketlerinde birinci turda Erdoğan seçimi kazanamıyor. İkinci turda ise karşıcılık seçmeninin karşıcılık talibi etrafında birleşmesi halinde, birinci turdaki oy oranına nazaran kaybeder.
Sonuçlara geçmeden önce bir noktaya daha değineyim, Avrasya anketlerinde sürekli olarak Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’ı ikinci turda kolaylıkla altedeceği kararı görülüyor. Fakat, nedense google’da yazılı kaynak bulamadığım için Avrasya’yı yukardaki veri kümesine dahil etmedim.
Ortaya çıkan sonuçları şu şekilde özetleyebiliriz
- Erdoğan’ı önde yayınlayan Optimar ve ASAL anketleri metodolojik olarak hatalı. Gerçekleşmesi mümkün olmayan bir seçim yarışı varsayıp, önde gideni galip ilan ediyorlar.
- Diğer anketler içinde sadece AREDA Erdoğan’ın 3 muhtemel aday olan Kılıçdaroğlu, İmamoğlu ve Yavaş’ı yendiğini bulguluyor.
- Diğer bütün anketlerde TÜM OLASI muhalefet adayları ikinci turda Erdoğan’ı yeniyor.
- İsim belirtilen, AREDA hariç, bütün anketlerde Kılıçdaroğlu Erdoğan’ı yeniyor.
- 3 biri olan karşıcılık talibi olan Kılıçdaroğlu, İmamoğlu ve Yavaş arasında Erdoğan’a karşı en sıska performansı yayınlayan Kılıçdaroğlu.
- Kılıçdaroğlu sadece genel seçmen kitlesinde Erdoğan’ı yenmekle kalmıyor, iki eleştiri seçmen gurubu olan ilk defa oy verecek ergenler ve Kürt vatandaşlar içinde da üstünlük sağlıyor.
Kamuoyuna duyururum.
FÖŞ
Aksoy Araştırma: CHP-AK Parti farkı bir puan
İbrahim Uslu: Erdoğan’a niye oy veriyorlar?
Yorumlarınızı esirgemeyin lütfen 🙂