Merhaba,
İngiltere Devlet Tahvillerinde Türbülans II
“28 Eylül 2022 Tarihinde İngiltere Merkez Bankası Tarafından Yapılan Müdahalenin Uzun Açıklaması“
28 Eylül 2022 tarihinde İngiltere Merkez Bankası (BOE) web sayfasında şu duyuru yapılarak uzun vadeli devlet tahvillerinin fiyatlarında görülen oynaklığa müdahale edileceği açıklanmıştı.
VeriDelisi tarafından 29 Eylül 2022 tarihinde bu sayfalarda yaşanmış olan vaka ve bankanın müdahalesi kısaca özetlenmişti.
04.10.2022 tarihinde İngiltere Parlamentosu Hazine Komitesi üyesi Hon Mel Stride tarafınca 28 Eylül 2022 tarihli BOE operasyonunun sebebi ve mevcudiyet alımlarına ait BOE’den izahat talep etmiş ve BOE tarafından 05.10.2022 tarihinde şu metinde soru cevaplanmıştır.
Bu yazıda BOE’nin açıklaması kısaca özetlenecektir.
BOE Müdahalesinin Arka Planı
Banka, temmuz ayında tüm dünyada görülmeye başlanan enflasyonun gelişmiş ekonomilerde sıkı para politikası yoluyla çözülmeye çalışıldığını ama bunun finans ve enerji piyasalarında oynaklığı durduramadığını belirterek söze başlıyor.
Bu grafik üzerinde BOE’yi 28 Eylül’e götürmüş olan olaylar silsilesi 30 senelik tahvillerin fiyat değişiklikleri üstünden gösteriliyor.
22 Eylül Perşembe günü Para Politikası Kurulu (MPC decision) Eylül ayı para politikası kararını açıklıyor ve Sterlinin değeri değişmiyor ve uzun vadeli tahvil faizleri 20 baz puan yükseliyor.
23 Eylül Cuma günü , Hükümetin gelişme planını ( fiscal event) açıklıyor. Sterlin, ABD doları bazında ortalama %4, Euro bazında ise ortalama %2 değer kaybediyor. Uzun vadeli tahvil faizleri 30 baz puan artıyor.
Banka 23 Eylül günü piyasada likidite durumunun kötüleştiğini ve kaynağının LDI şirketleri olduğunu anlıyor.
26 Eylül Pazartesi günü, uzun vadeli tahvil faizleri 50 baz puan artıyor.
Kaynak: ingiltere tahvil piyasası
26 Eylül günü durum daha da kötüleşiyor. Özellikle LDI fon yöneticilerinin likiditeye sıkıştıklarını (azca sonra ifade edilecek) bundan dolayı 50 milyar sterlin değerinde uzun tahvil satabileceklerini belirtiyorlar. Bu piyasanın günlük işlem hacminin ise 12 milyar.
27 Eylül Salı günü, uzun vadeli tahvil faizleri 67 baz puan artıyor.
Banka, LDI şirketlerinin kritik bir noktada bulunduğunu görüyor ve 28 Eylül Çarşamba günü öğleden önce uzun vadeli tahvil alacağını duyuruyor. Uzun vadeli tahvil faizleri 100 baz puan düşüyor.
Aşağıda faiz grafiğini paylaşıyorum.
Kaynak: 30 yillik ingiltere devlet tahvili
Liability Driven Investment (Yükümlülük temelli yatırım stratejisi) Nedir?
Bu stratejide, emeklilik fonları varlıklarının yükümlülüklerinden daha hızlı büyümesine odaklanıyorlar. LDI’nin temel amacı; şirketin varlıklarıyla, emeklilere ödenecek paraların şimdiki değeri arasındaki fonlama açığını minimize etmektir.
Kaynak: LDI Bilançosu
Burada, LDI bilançosunun varlık ve mecburiyet tarafındaki 2 mühim kalemi görüyorsunuz. Varlık tarafında pay seneti ve öteki yatırımlar varken, mecburiyet tarafında emekli vatandaşa verilecek emeklilik fonlarının bugünkü kıymeti var. LDI’in temel amacı, gördüğünüz fonlama açığını minimize etmektir.
Kaynak: LDI Bilanço 2
Burada, LDI bilançosunun mevcudiyet ve mecburiyet yanındaki öteki 4 mühim kalemini görüyorsunuz. LDI elindeki tahvilleri(gilts), repo işlemlerinde kullanarak yeni tahvil alıyorlar. Tahvil tutarları yukarı gittikçe, ilk grafikteki (LDI Bilançosu) açık kapatılıyor(veya minimize ediliyor).
Gilts (via repo) : Repoda kullandığı tahvil
Gilts: Repo sayesinde almış olduğu tahvil
Bu örnekte, LDI elindeki tahvillerin yarısını repo ile fonluyor. Sonuç olarak *2 kaldıraçla çalışıyor. Burada kaldıraç için kullanılan tutarın varsayımsal olduğunu düşünüyorum.
Peki devlet tahvillerinin faizi yükselirse ne oluyor ?
Kaynak: LDI Bilanço 3
Devlet tahvilerinin faizi yükseldiğinde fiyatı düşüyor. Sonuç olarak
Gilts (via repo) : Repoda kullandığı tahvil fiyatı düşüyor
Gilts: Repo sayesinde almış olduğu tahvil fiyatı düşüyor.
1- LDI Bilançosu grafiğinde belirtilen açık kapatılamıyor.
2- LDI Bilanço 2 grafiğinde yayınlanan mevcudiyet kalemleri düşüyor.
3- Capital (kapital) eriyor.
4- Repoya güvence verilen tahvillerin kıymeti azalınca margin call başlıyor. Margin başlayınca, bu firmalar nakit bulmaya veya ellerindeki tahvilleri satarak nakit bulmaya çalışıyorlar. Buna fire sale deniyor. Fiyatı düşen bir şeyi yüksek montanda satmaya kalkarsanız fiyatı yine düşüyor.
(Some funds had already tried to sell gilts and failed to do so: Banka birtakım fonların bunu deneyip başarısız olduklarını belirtiyor.)
Not: Banka burada LDI Bilançosu için, ürem artışının , zorunluluk tarafında emekli vatandaşa verilecek emeklilik fonlarının bugünkü kıymetini varlık tarafında pay seneti ve diğer yatırımların değerinden daha süratli azaltacağını varsayarak bu açığın azalabileceğini belirtiyor.
Kaynak: banka yorumu
Bu tutanağa ulaşmamda ve birtakım ifadelerin netleşmesinde destek olan Kaya Özyürek bey’e teşekkür ederim.
Doç. Dr. VeriDelisi
dddd
Yorumlarınızı esirgemeyin lütfen 🙂