Merhaba,
Sosyal medyada yalanlarla algı yönetimi yapılmasının önüne geçecek tertip Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna gore halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçuna 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. İnternetten gösterim icra eden kuruluşlar, basın kanunu kapsamına alınarak yeni haklara kavuştu.
Kanuna göre, yasal zemine kavuşturulmaları için internet haber siteleri ile basın kartına ilişkin mevzular, Basın Kanunu’nun kapsamına alınarak radyo, televizyon, kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan amme mensubu, basın kartı düzenlenmesi bakımından süreli gösterim personelleri gibi değerlendirilecek.
Basın Kanunu’nun amaçları arasına basın kartına ilişkin usul ve esasları belirlemek de eklenecek. Basın kartı talep eden medya mensupları ve enformasyon görevlileri, kanun kapsamına dahil edilecek.
İnternet haber siteleri de süreli gösterim tanımı kapsamına alınacak. Düzenlemede “internet haber sitesi”, “İletişim Başkanı”, “İletişim Başkanlığı”, “Basın Kartı Komisyonu”, “medya personeli”, “enformasyon görevlisi” de tanımlanıyor.
İnternet haber sitelerinde faaliyet gösterdiği iş yeri adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, yazışma telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer sağlayıcısının adı ve adresi kendilerine ait internet ortamında kullanıcıların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği halde ve “yazışma” başlığı altında bulundurulacak.
İnternet haber sitelerinde bir içeriğin ilk kez sunulmaya başlandığı tarih ile sonraki güncelleme tarihleri, her erişildiğinde değişmeyecek şekilde içeriğin üzerinde belirtilecek.
Kayıt için verilen beyannamede elektronik tebligat adresi de gösterilecek
Yayım durdurma müeyyidesi internet haber siteleri bakımından uygulanmayacak. İnternet haber sitesinin hükme uymaması halinde Cumhuriyet Başsavcılığı 2 hafta arasında eksikliğin giderilmesini veya gerçeğe aykırı bilgilerin düzeltilmesini web haber sitesinden isteyecek. İstemin 2 hafta arasında yerine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Başsavcılığı web haber sitesi vasfının kazanılmadığının tespiti amacıyla asliye ceza mahkemesine başvuracak. Mahkeme en geç 2 hafta arasında kararını verecek.
Başvurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri için sağlanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalışanlarının basın kartına ilişkin hakları ortadan kalkacak. İnternet haber sitesi için sağlanan hakların ortadan kaldırılması, bu kanun yada alakalı mevzuat uyarınca öngörülen yaptırımların uygulanmasına mani olmayacak.
Teslim ve muhafaza yükümlülüğü
İnternet haber sitesinde piyasaya çıkan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde 2 yıl vakit ile muhafaza edilecek.
Yargı mercileri tarafınca yayının soruşturma ve kovuşturma konusu olduğunun internet haber sitesine yazılı olarak bildirilmesi halinde, bu işlemlerin sonuçlandığının bildirilmesine kadar tahkikat ve kovuşturma konusu yayın kaydının saklanması zorunlu olacak.
İnternet haber sitelerinde zarar bulan bireyin düzeltme ve cevap yazısını görevli müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayının yer almış olduğu sayfa ve sütunlarda, URL bağlantısı sağlanmak suretiyle aynı puntolarla ve aynı biçimde yayımlamak zorunda olacak. Yayın hakkındaki verilen erişimin engellenmesi ve/yada içeriğin çıkarılması kararının uygulanması veya internet haber sitesi tarafından içeriğin kendiliğinden çıkarılması durumunda, düzeltme ve yanıt metni alakalı yayının yapıldığı internet haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 hafta süreyle yayımlanacak.
Basılmış eserler yada web haber siteleri yöntemiyle işlenen yada bu kanunda öngörülen öteki suçlarla ilgili ceza davalarının bir muhakeme şartı olarak, günlük süreli yayınlar ve web haber siteleri yönünden 4 ay, öteki basılmış eserler yönünden 6 ay içinde açılması zorunlu olacak. Bu süreler basılmış eserlerin Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmiş olduğu tarihten, internet haber siteleri için ise habere ait kabahat ihbarının yapıldığı tarihten başlayacak.
Basın kartı başvurusu, niteliği ve türleri belirlendi
Kanunla basın kartı başvurusu, niteliği ve türleri de belirlendi. Buna göre, basın kartı başvurusu İletişim Başkanlığına yapılacak. Basın kartı, resmi özellikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek.
Basın kartı türleri şöyle:
Göreve bağlı basın kartı: Bir medya kuruluşuna bağlı olarak çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarına ve enformasyon görevlilerine verilen basın kartını,
Süreli basın kartı: Görev alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
Geçici basın kartı: Görev alanı Türkiye’yi kapsamamakla birlikte geçici bir süreyle Türkiye’ye haber amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
Serbest basın kartı: Geçici bir süreyle çalışmayan yada yurt haricinde serbest gazetecilik icra eden medya mensuplarına verilen basın kartını,
Sürekli basın kartı: En azca 18 yıl mesleki hizmeti bulunan medya personelleri ve enformasyon görevlilerine ömür boyu verilen basın kartını ifade edecek.
Basın kartı, Türkiye’de etkinlik yayınlayan medya kurumlarının Türk vatandaşı medya mensuplarına, süreli yayınların sahiplerine yada tüzel kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarına, medya kuruluşları adına hareket eden ve görev alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya personelleri ile görev alanı Türkiye’yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye’ye haber amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına, yurt dışında yayın meydana getiren medya müesseselerinin, Türk vatandaşı sahiplerine ve çalışanlarına, yurt haricinde serbest gazetecilik icra eden Türk vatandaşı medya mensuplarına, medya alanında hizmet veren amme kuruluş ve müesseselerinde ve kamu kurum ve kurumlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu personeline, medya alanında etkinlik göstermeleri şartıyla sendikalar ile amme yararına faaliyette bulunmuş olduğu tespit edilen dernek ve vakıfların yöneticilerine verilebilecek.
Basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmeleri için 18 yaşını bitirmiş olması, minimum lise yada muadili bir tahsil kurumundan mezun olması, kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması şartı aranacak.
Ayrıca basın kartı istek edenlerin başvuruda bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan ötürü 5 sene veya daha fazla süreyle hapis cezasına yahut şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, kara çalma, suç uydurma, müstehcenlik, fuhuş, hileli batkı, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, kamu barışına karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, ulusal savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları ve terör suçlarından hüküm giymemiş olması gerekiyor.
Kart talep edenlerde, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak suretiyle ara vermeden emek harcaması, medya faaliyeti haricinde ticari faaliyette bulunmaması şartı da aranacak.
Basın kartı talep eden süreli yayın sahipleri veya tüzel şahıs temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarında, kamu kuruluş ve kuruluşlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın-yayın kurumlarında çalışan Türk vatandaşı medya çalışanlarından basın kartı talep edenlerde “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun kontrat yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden emek vermesi, medya faaliyeti haricinde ticari faaliyette bulunmaması” şartları aranmayacak.
Sürekli ve özgür basın kartı istek edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) vesilesiyle göreve bağlı basın kartı talep edenlerde ise “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine müsait kontrat yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak suretiyle ara vermeden emek harcaması” şartı aranmayacak.
Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluşu tarafından görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Uluslararası İşgücü Kanunu uyarınca emek harcama izinlerinin olması, bağlı bulundukları kuruluşun yönetim merkezinin bulunmuş olduğu ülkenin Türkiye’deki büyükelçilik, elçilik veya konsolosluklarından aldıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık esası da gözetilerek Başkanlıkça basın kartı verilebilecek.
Basın Kartı Komisyonu 19 üyeden oluşacak. Komisyonda, Başkanlığı temsilen 3 üyenin yanı sıra işçi sendikası gibi faaliyet yayınlayan sendikalardan basın kartı sahibi üyesi en fazlaca olan sendika tarafınca belirlenecek 2 üye ile yazışma fakültesi dekanları yada basın kartı sahibi gazeteciler arasından Başkanlıkça belirlenecek 3 üye de yer alacak. Üyelerin görev süresi 2 yıl olacak. Süresi dolan üyeler tekrar seçilebilecek.
Komisyon; müracaat sahibinin niteliklerini, mesleki çalışmalarını, eserlerini, ödüllerini değerlendirerek basın kartı taşıyıp taşımayacağına karar verecek.
Basın kartı iptal edilebilecek
Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a nazaran, basın kartı sahibinin, kanunda belirtilen niteliklere haiz olmadığının veya bu nitelikleri sonradan kaybettiğinin anlaşılması halinde basın kartı, İletişim Başkanlığınca iptal edilecek.
Basın kartı sahibinin, basın terbiye esaslarına aykırı davranışlarda bulunması halinde Basın Kartı Komisyonu kararıyla basın kartı iptal edilecek.
Basın kartı sahibinin ihtiyaç duyulan niteliklere sahip olmadığının yada bu nitelikleri sonradan kaybettiğinin anlaşılması sebebiyle İletişim Başkanlığınca basın kartının iptali halinde kartın iade edildiği tarihten itibaren 1 sene geçmedikçe yeniden basın kartı verilmeyecek.
Belirtilen süreler, iptal edilen basın kartının iade edilmiş olduğu tarihten itibaren işlemeye başlayacak.
Adli sicil kaydında basın kartı verilmesine engel bir suçtan mahkumiyeti bulunan kişilere, bu mahkumiyetler adli sicil kaydından silinmedikçe yada yasaklanmış hakların geri verilmesine karar verilmedikçe basın kartı düzenlenmeyecek.
İletişim Başkanlığınca düzenlenecek basın kartlarının şekli, medya kuruluşlarında aranacak şartlar, kontenjanlar, Basın Kartı Komisyonunun belirlenmesi, emek verme ve karar alma usulleri, başvuru türleri ile başvuruda istenilecek belgeler İletişim Başkanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten ilkin etkinlik gösteren web haber siteleri, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay arasında yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce usulünce verilmiş olan basın kartları, gerekli şartları taşımaları kaydıyla geçerliliğini korumaya devam edecek.
Basın İlan Kurumu Genel Kurul üye sayısı 42’ye çıkacak
Yasayla 36 kişiden oluşan Basın İlan Kurumu Genel Kuruluna, resmi duyuru yayımlayacak internet haber sitelerinden 2, Cumhurbaşkanı’nca belirlenecek 2, radyo, tv ve web siteleriyle alakalı işlemler meydana getiren BTK ile RTÜK’ten 2 temsilci eklenecek. Genel Kurul üye sayısı 42’ye çıkacak.
Kurumun ülke genelinde görevli olmasıyla tüm Anadolu gazetelerinin kayıtları Basın İlan Kurumunda tutulduğundan, Anadolu gazete sahipleri temsilcileri seçimi İletişim Başkanlığı yerine Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünce düzenlenecek.
Anadolu gazete sahiplerinin Genel Kurula katılacak temsilcileri, resmi duyuru yayımlayan Anadolu gazete sahiplerinin veya bu gazetelerin ayrı ayrı gösterecekleri temsilcilerinin Genel Müdürlüğün çağrısı üstüne katılacakları toplantıda değişik coğrafi bölgelerden olmak suretiyle seçilecek. Yeni üyeler belirlenene kadar mevcut üyelerin görevleri devam edecek.
İnternet haber sitelerinde yayımlanacak resmi ilan ve reklamlar
Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğü, her ayın sonunda resmi ilan ve reklam verilebilecek olan mevkuteler ile web haber sitelerinin isimlerini ve vasıflarını ihtiva eden birer listeyi, kurumun internet siteleri üstünden duyuracak.
İnternet haber sitelerinde yayımlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve esasları da belirlenecek. Böylece internet haber sitelerinde resmi duyuru ve reklamların Basın İlan Kurumu vesilesiyle yayımlanabilmesine olanak sağlanacak.
Basın İlan Kurumu aracılığıyla piyasaya sürülen ilanların kopyalanması veya ticari faaliyete konu edilmesi durumlarına dair usul ve esasların tespit edilmesi için Genel Kurula yetki veriliyor, kamuya ilişik ilanlara vatandaşların tek merkezden kolayca ulaşabilmesi ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’na hukuki statü kazandırılıyor.
Buna nazaran, Resmi Gazete’de yayımlananlar hariç olmak suretiyle Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve yönetmelikler uyarınca yayımlatılması zorunlu olan resmi ilanlar ile daire ve teşekküller, kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan sair müesseseler yada bunların iştiraklerinin internet haber sitelerinde yayımlatacakları duyuru ve reklamlar sadece Basın İlan Kurumu aracılığı ile yayımlanacak.
Kurum vasıtasıyla piyasaya çıkan ilan ve reklamların, kopyalanması, yayımlanması, yayımlattırılması ve ticari faaliyete konu edilmesi Kurumun vereceği izne bağlı olacak.
Cumhurbaşkanlığına bağlı müessese ve kuruluşlar ile Bakanlıklar, bağlı, alakalı yada ilişkili kuruluş ve kuruluşlar, diğer kurum ve kuruluşların kendi web sitesinde yayını mecbur olan ilanlarının ek olarak Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yayımlatılması zorunlu olacak. Bu ilanların Basın İlan Kurumu İlan Portalı’ndaki yayınından ücret alınmayacak.
İnternet haber sitelerinde resmi duyuru ve reklam yayımlatılması rolü Basın İlan Kurumuna verildiğinden, gazete ve dergiler için uygulanan müeyyideler internet haber sitelerine de uygulanacak.
Müeyyide uygulanan gazete, mecmua ve internet haber sitelerinin başvuracağı hüküm mercisi konusunda tereddütlerin giderilmesi amacıyla başvurulacak mahkeme yeri, Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunduğu yerdeki asliye hukuk hakimliği olarak değiştirilecek, 15 gün olan mahkemenin karar verme süresi kaldırılarak konuya ilişik rahat yargılama usulü getirilecek.
Yönetim Kurulu sonucuna karşı, kararın tebliğinden itibaren 10 gün arasında Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunduğu yerdeki asliye hukuk hakimliğine itiraz edilebilecek.
Resmi ilan ve reklam yayımlayacakların sorumlulukları
İnternet haber sitelerinde resmi duyuru ve reklam yayımlayacakların sorumluluklarına da kanunda yer veriliyor.
İnternet haber sitelerinde resmi duyuru ve reklam yayımlayacakların taşıması ihtiyaç duyulan vasıflar ve yerine getirmesi ihtiyaç duyulan sorumluluklar ile yayına ait usul ve esaslar kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca 6 ay arasında çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
İcra ve İflas Kanunu kapsamındaki göç eder, taşınmaz satışlarının gazete yoluyla ilan edilip edilemeyeceğinin takdir yetkisi icra memurluklarının tasarrufuna bırakılacak. İcra memurlarınca ifa edilen bu yetkiden meydana gelen uygulamalardaki farklılıkların giderilmesi, bu ilanların web haber sitelerinde de yayımlatılması amaçlanıyor.
Elektronik satış portalı ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yapılacak duyuru, artırmanın bitimine kadar erişime açık tutulacak.
Toplam muhammen bedeli 500 bin liraya kadar olan satışlar için gazete veya web haber sitesi ile ilan yapılıp yapılmayacağına, icra dairesince alakadarların menfaatleri dikkate alınarak karar verilecek ancak toplam muhammen bedeli 500 bin liranın üstünde ve 2 milyon liranın altında olanlar, satışın yapılacağı yerde piyasaya çıkan resmi ilan yayımlama hakkını sahip bir mahalli gazete veya bir internet haber sitesinde ilan edilecek.
Satışın yapılacağı yerde resmi duyuru yayımlama hakkını sahip yerel gazete yada internet haber sitesi yönetimi bulunmaması halinde duyuru, icra dairesinin belirleyeceği aynı il mülki sınırları içinde bulunan başka bir gösterim yerinde resmi ilan yayımlama hakkını haiz bir yerel gazete yada bir internet haber sitesi vesilesiyle duyurulacak.
Toplam muhammen bedeli 2 milyon lira ve üzerinde olanlar ise bir web haber sitesinde yada yurt genelinde dağıtılıp satışa sunulan ve ilan talebi tarihinde günlük fiili satışı 50 bin adedin üstünde olan resmi duyuru yayımlama hakkını haiz bir gazetede yayımlatılacak.
Gazete yada web haber sitesinde yayımlanacak ilanlar eş zamanlı olarak Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da duyurulacak.
Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yayımlanacak ilanlardan ücret alınmayacak.
Parasal limitler bundan önceki senenin aralık ayındaki senelik üretici fiyat endeksi esas alınarak Adalet Bakanlığı tarafından güncellenecek ve her yıl 1 Şubat’tan geçerli olmak üzere aynı tarihe kadar Resmi Gazete’de ilan edilecek. Sözü edilen parasal limitler olağanüstü hallerde yeniden Adalet Bakanlığının teklifi üstüne Cumhurbaşkanı sonucu ile güncellenebilecek.
Gazetede, internet haber sitesinde, elektronik satış portalında veya Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda ilanı yapılan metindeki yanlışlar, ihale zamanı değiştirilmeksizin ancak elektronik satış portalında ilanen düzeltilecek.
İhaleler, işin yapılacağı yerde çıkan bir gazetenin yanı sıra bir web haber sitesinde de duyurulabilecek. İhalenin yapılacağı yerde gazete çıkmaması yada web haber sitesi yönetimi bulunmaması halinde ise duyuru, aynı süreler arasında Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yer alacak.
Basın Kanunu’nun “Cezai ve Hukuki Sorumluluklar” ile ilgili düzenlemeleri içeren bölümlerine web haber siteleri de eklenecek.
1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası
Halk arasında kaygı, tehlike veya ürkü yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, amme düzeni ve genel sağlığı ile alakalı gerçeğe aykırı bir bilgiyi, amme barışını bozmaya elverişli şekilde açıkca yayan kimse 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Failin, suçu reel kimliğini gizleyerek yada bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde laf mevzusu ceza yarı oranında artırılacak.
“Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçu nedeniyle verilen bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları temyiz edilebilecek.
Erişim Sağlayıcıları Birliğinin görev alanı, erişimin engellenmesi kararları ile beraber içeriğin çıkarılması kararlarının uygulanmasına yönelik diğer kanunlarda yer edinen düzenlemeleri de kapsayacak biçimde yine belirleniyor.
Birlik ile erişim sağlayıcılar içinde kararların bildirimi noktasında doğru ve hızlı bir şekilde veri akışının sağlanmasını teminen gerekli yazılım ve donanımın, erişim sağlayıcılar tarafınca kurulması yükümlülüğü getiriliyor.
Erişim Sağlayıcıları Birliğine, kendisine gelen içeriğin çıkarılması ve/yada erişimin engellenmesine yönelik mahkeme kararlarını, elektronik posta yoluyla ilgili içerik veya yer sağlayıcılarına bildirme imkanı veriliyor.
İnternetin dağınık ve dinamik yapısı sebebiyle içerik veya yer sağlayıcının nerede olduğunun tespitinde yaşanan sorunların ve buna bağlı olarak ortaya çıkan yetki tartışmasının giderilmesi ve katalog suçlarla daha etkin savaşım edilebilmesi amacıyla yurt içi-yurt dışı ayrımı kaldırılıyor, Başkanın engelleme yetkisinde yeknesaklık sağlanıyor.
Milli İstihbarat Teşkilatının faaliyetleri ve personeline yönelik suç teşkil eden içerikler katalog suçlar kapsamına alınacak.
Hakim tarafınca verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi sonucuna konu benlik hakkının ihlaline ait yayının başka internet adreslerinde de yayınlanması durumunda, ilgili kişi tarafınca Birliğe müracaat edilmesi halinde mevcut karar bu adresler için de uygulanacak. Müracaatın, Birlik tarafınca kabulüne karşı itiraz, kararı veren hakimliğe yapılacak. İnternet sitesindeki yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesi kararlarında bu fıkra hükmü uygulanmayacak.
Sosyal ağ sağlayıcıları BTK’ye malumat verecek
Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcının bulunduracağı temsilcinin reel şahıs olması halinde bu kişi Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşı olacak.
Türkiye’den günlük erişimin 10 milyondan fazla olması halinde yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcı tarafından belirlenen gerçek yada tüzel şahıs temsilci, toplumsal ağ sağlayıcının sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla teknik, idari, hukuki ve mali yönden tam yetkili ve sorumlu olup bu temsilcinin tüzel şahıs olması halinde direkt sosyal ağ sağlayıcı tarafından sermaye şirketi gibi kurulan bir şube olması zorunlu olacak.
Sosyal ağ sağlayıcıların BTK’ye sundukları raporlar; başlık etiketleri, öne çıkarılan yada erişimi azaltılan içeriklere ait algoritmalarına, reklam politikalarına ve şeffaflık politikalarına ait bilgileri de içerecek. Sosyal ağ sağlayıcıları, müessese tarafınca istenen bilgileri kuruma vermekle yükümlü tutulacak.
Reklam kütüphanesi
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılarına eşit ve tarafsız davranmakla yükümlü olup BTK’ye sunulacak raporda, bu hususa ait alınan tedbirlere de yer verilecek. Sosyal ağ sağlayıcı, bu kanun kapsamındaki suçlara ilişkin içerikler ile antet etiketlerinin yayınlanmamasına ilişkin kendi sistem, mekanizma ve algoritmasında BTK ile iş birliği halinde gerekli tedbirleri alacak, bu tedbirler, raporunda bulunacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılara tavsiyeler sunarken hangi parametreleri kullandığına internet sitesinde aleni, anlaşılır ve rahatça ulaşılabilir halde yer verecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, kullanıcılara önerilmiş olduğu içeriklere ilişik tercihleri güncelleme ve şahsi verilerinin kullanılmasını sınırlandırma seçeneği sunma mevzusunda almış olduğu gerekli tedbirleri, raporunda sıralayacak. Sosyal ağ sağlayıcı, reklamlara ilişik içerik, reklam veren, reklam süresi, hedef kitlesi, ulaşılan kişi veya grup sayısı şeklinde bilgilerin bulunmuş olduğu reklam kütüphanesi oluşturarak bunu web sitesi üzerinden yayınlayacak.
TCK’de yer alan suçlara ilişik içerikler adli mercilere verilecek
Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer edinen, evlatların cinsel istismarı, halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma, devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarına konu web içeriklerini meydana getiren veya yürüyerek faillere ulaşmak için gerekli olan detayları, soruşturma aşamasında cumhuriyet savcısı, takibat aşamasında yargılamanın yürütüldüğü mahkemece talep edilmesi üzerine, alakalı toplumsal ağ sağlayıcının Türkiye’deki temsilcisi, adli mercilere verecek.
Bu bilgiler, istek eden cumhuriyet başsavcılığı veya mahkemeye verilmezse alakalı cumhuriyet savcısınca, yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranında daraltılması talebiyle Ankara Sulh Ceza Hakimliğine başvurulabilecek.
İnternet trafiği bant genişliğinin daraltılması sonucu verilmesi halinde, bu karar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. Kararın gereği, bildirimden itibaren hemen ve en geç 4 saat arasında erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek. Sosyal ağ sağlayıcının, yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde yaptırımlar kaldırılacak ve BTK’ye haber verilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, ufaklıklara has ayrıştırılmış hizmet sunma mevzusunda lüzumlu tedbirleri alacak.
Reklam ve bant daraltılması yasağı
İdari tedbirler saklı kalmak kaydıyla, BTK Başkanı tarafından verilen içeriğin çıkarılması ve/yada erişimin engellenmesi kararının gereğinin yerine getirilmemesi halinde, Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi reel ve tüzel kişilerin, ilgili yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcıya 6 aya kadar reklam vermesinin yasaklanmasına BTK Başkanı tarafınca karar verilebilecek. Bu kapsamda yeni kontrat kurulamayacak ve buna ilişik para transferi yapılamayacak. Reklam yasağı sonucu Resmi Gazete’de yayımlanacak.
BTK Başkanı, reklam yasağı kararının yanı sıra içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının yerine getirilmesine kadar toplumsal ağ sağlayıcının web trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için barış ceza hakimliğine başvurabilecek. Hakim tarafından bu yönde verilen kararın ilgili sosyal ağ sağlayıcıya bildirilmesinden itibaren 30 gün içinde içeriğin çıkarılması ve/yada erişimin engellenmesi kararının sosyal ağ sağlayıcı tarafınca yerine getirilmemesi halinde, toplumsal ağ sağlayıcının web trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için BTK Başkanı tarafından barış ceza hakimliğine başvurulabilecek.
Hakim tarafınca verilen kararlar, erişim sağlayıcılara bildirilmek suretiyle BTK’ye gönderilecek. Kararların gereği, bildirimden itibaren hemen ve en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek. Sosyal ağ sağlayıcının, içeriğin çıkarılması ve/yada erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmesi ve BTK’ye bildirmesi halinde yalnızca web trafiği bant genişliğinin daraltılması tedbiri kaldırılacak.
Reklam yasağına aykırı davrananlara 100 bin liraya kadar ceza
BTK Başkanınca verilen idari para cezaları, yasal süresinde 1 yıl arasında birden fazla ödenmezse, Başkan tarafınca yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıya Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilerin alakalı toplumsal ağ sağlayıcısına 6 aya kadar yeni reklam vermesinin yasaklanmasına karar verilebilecek. Bu kapsamda verilen reklam yasağına aykırı davranan Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilere 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanmasına BTK Başkanı karar verebilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, BTK tarafınca yapılacak kullanıcı haklarına ait düzenlemelere uyacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, hesap verebilirlik ilkesine uygun şekilde davranmak, kanunun uygulanmasında şeffaflığı sağlamak, kanunun uygulanmasına ait gerekli tüm bilgi ve belgeleri BTK tarafınca istenildiği vakit BTK’ye vermekle yükümlü olacak.
Sosyal ağ sağlayıcı, antet etiketleri ve öne çıkarılan içeriklerin ihtar kanalıyla kaldırılması için BTK ile iş birliği arasında etkin bir başvuru mekanizması kuracak. Sosyal ağ sağlayıcı, başlık etiketleri veya öne çıkarılan içerikler aracılığıyla ortam sağlamış olduğu başkasına ilişik gösterim kanalıyla işlenen suçtan, kendisine hukuka aykırı içeriğin bildirilmiş ve buna karşın içeriğin bildiriminden itibaren hemen ve en geç 4 saat arasında kaldırılmamış olması durumunda laf mevzusu içerikten direkt görevli olacak.
Sosyal ağ sağlayıcının kanuna uyumu
Sosyal ağ sağlayıcı, kişilerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan içerikleri öğrenmesi ve gecikmesinde mahzur bulunması halinde, bu içinde ne olduğu ve içinde ne olduğu oluşturana ilişkin detayları yetkili kolluk birimleriyle paylaşacak.
BTK, toplumsal ağ sağlayıcının bu kanuna uyumuna ilişik olarak toplumsal ağ sağlayıcıdan kurumsal yapı, bilişim sistemleri, algoritmalar, veri işleme mekanizmaları ve ticari tutumlar dahil her türlü açıklamayı talep edebilecek. Sosyal ağ sağlayıcı, BTK tarafınca talep edilen malumat ve belgeleri en geç 3 ay arasında verecek. BTK, toplumsal ağ sağlayıcının kanuna uyumunu, toplumsal ağ sağlayıcının tüm tesislerinde yerinde inceleyebilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, amme güvenliğini ve amme sağlığını etkileyen olağanüstü durumlara ait kriz planı oluşturmakla ve kuruma bildirmekle yükümlü olacak.
BTK Başkanı, kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerini getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya bundan önceki takvim yılındaki küresel cirosunun yüzde 3’üne kadar yönetimsel para cezası verebilecek.
Şebekeler üzeri hizmete ilişkin düzen
Elektronik Haberleşme Kanunu’na, “şebekeler üstü hizmet” ve “şebekeler üzeri hizmet sağlayıcı” kavramları ekleniyor.
“Şebekeler üstü hizmet”, web erişimine haiz abone ve kullanıcılara, işletmecilerden veya sağlanan web hizmetinden bağımsız olarak kamuya açık bir yazılım vasıtası ile sunulan, sesli, yazılı, görsel yazışma kapsamındaki kişiler arası elektronik komünikasyon hizmetlerini; “şebekeler üzeri hizmet sağlayıcı” ise şebekeler üstü hizmet tanımı kapsamına giren hizmetleri sunan reel yada tüzel kişiyi anlatım edecek.
BTK’ye, şebekeler üzeri hizmetlere ait gerekli düzenlemeleri yapma ve ilgili tedbirleri alma konusunda yetki veriliyor.
Şebekeler üzeri hizmet sağlayıcılar, faaliyetlerini Türkiye’de kurmuş oldukları anonim firma ya da limitet şirket statüsündeki tam yetkili temsilcileri vasıtası ile BTK tarafınca yapılacak yetkilendirme çerçevesinde yürütecek.
Kanunda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen veya yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üzeri hizmet sağlayıcılara 1 milyon liradan 30 milyon liraya kadar idari para cezası verilebilecek.
İnternet sitesine erişimin engellenmesi
İdari para cezasını süresinde ödemeyen ve Kurumca yapılacak bildirimden itibaren 6 ay arasında Kurum düzenlemelerinde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen yada yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üstü hizmet sağlayıcısının web trafiği, bant genişliğinin yüzde 95’ine kadar daraltılmasına veya alakalı uygulama veya web sitesine erişimin engellenmesine Kurum tarafından karar verilebilecek.
Düzenlemenin resmi duyuru ve reklam verilebilecek web haber sitelerinin de Basın İlan Kurumunun web siteleri üzerinden kamuoyuna duyurulmasını düzenleyen maddesi, web haber sitelerinde yayınlanacak resmi ilan ve reklamların kapsam ve esaslarını düzenleyen maddesi, gazete ve dergiler için uygulanan müeyyidelerin internet haber sitelerine de uygulanmasını düzenleyen maddesi, vatandaşların icra, ihale, tebligat ve personel alanlarına ilişkin ilanlara tek merkezden kolayca ulaşabildiği Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da ücretsiz yayın yapılmasını düzenleyen maddesi, ihalelerin web haber sitesinde duyurulmasını düzenleyen maddesi, internet haber sitelerinin cezai ve hukuki sorumluluklarıyla alakalı düzenleme ve web haber siteleri mensuplarının Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kapsamına alınmasını öngören maddesi 1 Nisan 2023’te, öteki hükümleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
İnternet haber sitelerine düzen
Düzenleme ile internetten yayın yapanlar Basın Kanunu kapsamına alındı. Bu sayede haber siteleri artık resmi duyuru alabilecek.
Çalışanlarına da basın kartı verilebilecek. İnternet haber sitelerinde, bir içeriğin ilk kez sunulmaya başlandığı tarihin, her erişildiğinde değişmeyecek biçimde belirtilmesi de zorunlu oldu.
Çocuklara koruma kalkanı
Çocuklar ve gençler maruz kalmamaları gereken içeriklere karşı da korunacak.
Bu mevzuda erişim sağlayıcılara ek sorumluluklar verildi.
Çocukların cinsi istismarı, anayasal düzene karşı işlenen suçlar ve devlet sırlarına karşı suçlara ait internet içeriklerini paylaşanlara ilişkin detayları paylaşmayan sosyal ağ sağlayıcılarına, erişim engelinin yanısıra reklam yasağı da uygulanacak.
Kaynak: TRTHaber.Com
Yorumlarınızı esirgemeyin lütfen 🙂