Merhaba,
Genel bir durağan düşünce vardır, Hedging pahalıdır diye.
Yanlış bir genellemedir.
Neye gore pahalı yada ucuz?
Veya kimisine pahalı gelen diğerine ucuz gelemez mi?
Peki maliyetsiz hedging yok mu?
Hedging sistemleri yüksek maliyetli olabilir, kabul edilebilir bir maliyette de olabilir yada maliyetsiz de olabilir.
Neye bakılırsa değişmektedir peki bu maliyet?
Genel olarak sonunda söylemem gerekeni şimdi yazacak olursam; ne kadar yüksek garantili ve basit ulaşılabilir amacı olan bir Hedging mekanizması isteniyorsa, o kadar pahalı olur. Bunu bir sigorta primi gibi düşünürsek, bir olayın gerçekleşme ihtimali ne kadar yüksekse, hesaplanan prim o denli yüksek olur.
Ancak bu maliyetler Hedge edilmek istenen varlığa bakılırsa değişkenlik gösterir. Günümüzde Türk Lirasını Dolar yada Euro’ya karşı Hedge etmenin maliyetleri yüksek olabilir, nitekim hem volatilite yüksek hem başka ekonomik ve politik faktörler mevcut.
Ancak mesela petrole dayalı bir pozisyon Hegde etmek nispeten daha makul bedelle yapılabilir, nitekim oturmuş ve vadeleri bolca hacimli bir piyasada Hedge için türev araçlara organize borsalarda ulaşmak fazlaca daha kolaydır ve fiyatlar daha hacimli arz-talep dengelerinde doğar.
Daytanak varlığın fiziki spekleri, vadenin süresi, amaç fiyat ve volatilite şeklinde maliyeti direkt etkileyen faktörler mevcuttur. Beklentiler ve arzular her kurum yada bireyde farklılık gösterir, bu nedenle hem Hedge mekanizmaları bununla birlikte maliyetleri değişik olur.
Emtialar veya dövizlerde olması ayrım etmez, her zaman bir risk ve Hedge uzmanı kullanılması şarttır. Bu şahıs tarafınca bireyin veya kurumun detaylı MR’ı çekilip riskli noktalarını iyi tespit etmek ve ayrıca amaçları da iyi belirlemek icap eder.
Bunlar çerçevesinde değişik stratejiler önerilebilir, karışık sistemler illa en pahalısı olacak diye bir kural yoktur. Bunlardan 1-2 hatta 3 tanesi bile Hedging sepetinde uygulamaya sokulabilir, böylece farklı sonuçlar görülebilir.
Konu bilinmediğinden dolayı tereddüt veya kaygı var ise, riskli pozisyonun bir kısmının Hedge edilmesi ile başlanmalıdır, ondan sonra aslına bakarsanız faydaları görülünce Hedge edilen pozisyon büyütülmek istenecektir.
Maliyetler diye adlandırılan karşılık aslında illa yatırılan bir mebla olmayabilir, yüksek volatilite yada ürem var ise sistemde farklılıklar yaratabilir. Mekanizmalarda bir güvence yatırmak gerekebilir, birtakım sistemlerde ise bir prim ödemesi akabinde teminata gerek kalmayabilir. Bu yatırılan meblalar vade sonuna kadar geri dönebilir doğrusu illa maliyet olacak diye bir durum yoktur. Hatta vade sonu beklenmeden bile hem fiziki hem Hedge pozisyonları kapatılabilir.
Çok basit ücretsiz bir Hedge mekanizması örnek göstermek gerekirse; son aylarda sunulan KKM (Kur Korumalı Mevduat) aslında bir tezgahüstü Hedge üründür, parasız nakdi uzlaşmalı bir döviz alım opsiyonudur. TL yatırılıyor, kur yükselişine karşı garantisi var, vade sonucunda kur ile ürem arasındaki farkı nakit olarak karşılıyor, kur düşerse fazladan kazanç yaratıyor nitekim piyasada daha düşük kurla daha fazla döviz alma fırsatı doğuruyor; tüm bunlara karşı hiçbir masraf ödenmiyor. Genel ekonomiye faydası olup olmadığını burada tartışmıyoruz, ancak Hedge bazında değerlendiriyoruz.
Düşük maliyetli Hedging örneği vermek gerekirse; yağmur yağma ihtimaline karşı yanımıza şemsiye alırsak, maliyetimiz o şemsiyeyi tüm gün yanımızda taşımak olacaktır. Şemsiyeyi almazsak ve yağarsa, maliyetimiz bütün gün ıslak kalmak, moralimizin bozulması, kuru temizleme, vs olacaktır. Yağmur yağma ihtimalini şemsiye taşıyarak Hedge etmek ucuz bir tercih meselesidir. Kitabımın kapağındaki sarı şemsiye bu örneğe atıfta bulunmaktadır.
Basit ve pahalı bir Hedging örneği vermek gerekirse; fiziki altın alıp fiyat 1800 doların dibine inerse zarar görmek istemeyen fakat üzerinde seyir ederse kazanmak isteyen bir yatırımcının bu isteğini Hedge etmesi için 1800 amaç fiyatlı satım opsiyonu alması biraz pahalıya mal olabilir. Tabii kimisine nazaran pahalı olan bir başkasına ucuz gelebilir.
Kısaca, Hedging oldukça pahalıdır şeklinde bir yaklaşımın göreceli düşünülmesinde fayda var. Kişinin yada kurumun amacına gore bu maliyet artabilir yada azalabilir, hatta hiç olmayabilir.
Yorumlarınızı esirgemeyin lütfen 🙂